Facebook'un en büyük armaðanlarýndan biriydi Özkan Mert  bana…
Ýlk kez ismini ortaokula giderken duymuþtum… Aðabeyim Akif bizim evde üst kat dediðimiz odayý adeta bir
edebiyat sanat buluþma merkezine döndürmüþtü…  Giren çýkan çok fazlaydý Refik Durbaþ, ÖÞeytan Mehmet… þiir okuma seanslarý, "Atilla Ýlhan'ýn "Ben sana mecburum"u üzerine derin tartýþmalar, Sartre, existentialism, edebiyat dergileri çýkarmalar, zorlukla ayarlanabilenMonte Carlo radyosundan Gilbert Becaud dinlemeler, duvarlarda yabancý gazetelerin logolarýndan yapýlmýþ desenler…  Benim için tam bir hayal dünyasýydý. Onlarýn verdiði gaz ile ile Akif'in  Suut Kemal Yetkin tarafýndan yazýlan "Edebiyat Dersleri" kitabýndan Sheakespeare, Goethe  falan okurdum…  Uzaktan uzaða onlarý dikizler biraz da  hayranlýkla kendimi onlar gibi yetiþkin hissederdim…  Seneler çok çabuk geçti… Özkan Mert ünlü bir þair, Refik Durbaþ Türk edebiyatýnýn usta bir ismi oldu, Rahmetli Atilla Ýlhan o gün bugündür benim de en sevdiðim þairlerden biri oldu…

Olan bir þey daha, evimizdeki bu ardý arkasý kesilmeyen toplantýlar gidip gelmeler beni þu anda
okuduðunuz gibi bir dergi çýkarmaya kadar götürdü… Duvarlarýmýzý kaplayan  Le Figaro, Daily Telegraph
gibi logolarý  yazma gayretim ise benden  bir grafiker ortaya çýkardý …

Facebook'tan Özkan Mert'in  ismini görür görmez "Bu dergiyi , yani Bodrumlife'ý çýkarmama vesile olan
kiþilerden birini yýllar sonra üstelik Bodrum'da  bulmanýn  keyfiyle" sorularýmý ardarda sýraladým kendisine…
Ortaokul günlerimden bu yana üzerimde büyük etkisi olan Özkan Mert'in söyleyeceði þeyler, hele Bodrum
üzerine düþünceleri çok önemliydi benim için… Böylesine uluslarasý bir þairin söyleceði þeyler
Bodrumlular için de önemliydi…  

Isveçten sonra Bodrum'u seçmenizin gerekçeleri.  "Güneþe tapan ve yaþamý içenlerden"  sözünü açarmýsýnýz biraz. Yani bir yanda Ýsveç, diðer yanda Bodrum!

1-Bodrum'u seçmem bir anda olmadý. Ýsveç'te yaþadýðým yýllar boyunca, yaz tatillerimi Türkiye'nin deðiþik yerlerinde geçirdim…Çeþme, Urla, Ýzmir, Foça, Karaburun…Bu yerlerin hepsi Ege'de oldu. Ýsveç'te yaþadýðým 40 yýllýk sürgünlük yaþamýmda hiçbir þey bana Egeliliðimi unutturamadý. Ýsveç'te ve dünya'nýn gezdiðim gördüðüm sayýsýz ülke ve kültürlerinde herzaman bir Egeli oldum, bir ‘Efe' ruhuyla dolaþtým dünyayý. Sürgünlük benim için yaþamýmla ve sözcüklerimle ‘Dünya'ya meydan okuma' ve ‘Direnme'ydi!'

‘Deltalarýn adayý kimdir  bu yaz?
Kimin kapýsýnda asýlý en mavi dað?
Ah iþte yaz! Yaz ki, bir zeybektir Ege'de,
                          dizleri bulutlara gömülü, kamasý daðlara saplý ner'de bir
menekþe varsa ev'i orasý'
 (Özkan Mert / Varþova'da kuþlarla birlikte uyudum, adlý þiirden/ Yeryüzü þarkýlarý / Boyut yayýnlarý IÞIK'A EN ÇOK BATAN ORKÝDELERLE  BÝRLÝKTE YAÞIYACAÐIM' adlý þiirimde de yazdýðým gibi Iþýk'a en çok batan evleri, daðlarý, çiçekleri, begonvilleri, orkideleri Bodrum'da buldum. Sabahlarý yataðýmda doðrulduðum zaman yüzümün güneþ ve denizle çarpýþtýðý bir odam var. Bodrum'da ayrýca, tarihle iç içesiniz, ne zaman Gümüþlük'e gitsem, Belediye kahvesinde çay içerken yanýmda binlerce yýl önce denize batan Myndos kentinin halký Leleglerle birlikte
oturduðumu hissediyorum. Dünyanýn 7 harikasýndan birisinin bulunduðu bir kentte yaþamak büyük bir ayrýcalýk ve zenginlik.
Büyülü gerçekçiliðin manifestosunu imzalayan ‘Devrimci þiir akýmýnýn' temsilcisi olarak, þiirimin fýþkýrdýðý yer ‘Yaþam' olmuþtur. Örneðin Ýlhan Berk'in baþýný çektiði 2. Yeni þiir akýmýn þairleri, yaþamý sözcüklerden çýkarýrken, bizim 60. þiir kuþaðý, yaþamdan sözcükleri çýkarmýþtýr:Nazým Hikmet, Neruda, Mayokovski… þiir geleneðinin sürdürücüsüdür.

Tüm bunlara Bodrum‘un her köþesinde yaþayan sanatçýlarý, aþk ve ruh kaçaklarýný ve hiçbir yerde rastlanmasý mümkün olmayan ilginç  insanlarý katarsak, Bodrum'u tercih etmemin nedenleri ortaya çýkar þiir yazmaya Bodrum'da devam ediyor musunuz.

Bodrum'a yalnýz yaþamaya deðil, þiir yazmaya geldim. Yaþam ve þiir benim için, balýkla deniz gibidir. Bazen ben deniz þiir balýktýr, bazen de þiir deniz ben balýðýmdýr. Yalnýz henüz tam yoðun bir yazma sürecine giremedim. Ýsveç'ten dönüp Bodrum'a yerleþtiðim duyulunca, pek çok þiir, edebiyat ve kültür etkinlikleri için çok sayýda davet aldým. Datça'da Can Yücel þiir þenliðine ‘Onur konuðu' olarak davet edildim. 13-15 Ekim'de 3. Ölüdeniz Edebiyat Etkinliklerine katýlacaðým, kasým ayýnda Mardin'de, bir kilisede, hatta Nemrut daðýnda ‘Özkan Mert þiir Etkinliði' düzenlemek istiyorlar. Pek çok þiirsever beni arayýp, benimle tanýþmak , kahve içmek ve  fotograf çektirmek istiyor. Kýsaca þimdilik kimseyi kýrmak istemiyorum. Bir de aradýðým küçük baðýmsýz bir köyevini bulamadým daha. Bir þaire böyle bir evi kiralamak isteyen varsa arasýn beni lütfen.
ozkmer@gmail. com.
Turgutreis Amiral kahvenin bir köþesinde çalýþýyorum, þiir yazýyorum. Anlaþýlan bu yýl böyle geçecekama gelecek yýl baþýndan itibaren aradýðým evi bulacaðýmý ve ortadan kaybolup yoðun bir çalýþmaya baþlamayý umuyorum.

Bodrum'da bir yabancý olarak görürsek sizi. Yada iki kültürlü diyelim. Nasýl buluyorsunuz Bodrum'u.

40 Yýllýk bir Ýsveç ve Dünya serüveninden sonra bazý konularda Bodrum'a, Türkiye'ye uyum saðlamakta zorlanýyorum. Bunlarýn baþýnda trafik geliyor. Hiç kimse kurallara uymuyor. Büyük maðazalardaki kuyruklarda insanlar itiþ kalkýþ, kimsenin kimseye

saygýsý yok. Söylenen sözlerin doðru olmasý gerekmiyor. Üzerimdeki ‘Avrupalýlýk tozu' kalkýp bende herkes gibi davranmaya baþlarsam sorun çözülecek anlaþýlan.
Ama bu kalabalýðýn içinde çok deðerli ve gerçek dostluk kurabilaceðim insanlarla tanýþmak mutlu etti beni.
 
Daha iyi bir Bodrum için önerileriniz nedir

Daha iyi bir Bodrum için önerilerim, daha iyi bir Türkiye  için önerilerimden çok farklý deðil. Bodrum, tarihi ve doðal özellikleri açýsýndan Türkiyenin yumuþak karný. Bodrum'da büyük bir þaþkýnlýkla belediye baþkanlarýnýn, yöneticilerin ve halkýn büyük bir kesiminin yaþadýklarý ya da tatil için geldikleri Bodrum yarým adasýnýn doðasýný, tarihsel ve kültürel  öneminin yeterince bilincinde olmadýðýný gördüm. Yöneticilerin bu konuda vizyonu yok. Örneðin, Gümüþlük Japonalarýn olsaydý: Dünyanýn kültür baþkenti olarak ilan edilirdi ve yapýlandýrýldý. Binlerce yabancý turistin geldiði  Turgutreisin yollarý delik deþik.
Küçük bir anýmý anlatayým: ispanya‘nýn kanarya adalarýnda biri olan Lanzoretta'yý gezmeya gitmiþtim. Bu ada yýllarca önce patlayan yanardaðlardan fýþkýran alevlerin donmasý sonucu yüzeyi Ay'ýn yüzeyi gibi bir þekil almýþtý. Ve sýrf bunu görmek için milyonlarca turist geliyor adaya. Çok ilgimi çekmiþti bu durum. Donmuþ lavlardan oluþan küçük bir taþ parçasýný ‘Küçük bir aný' olarak cebime koymak istedim bunu gören Ýspanyol arkadaþým: "Ne yapýyorsun çýldýrdýn mý sen, yýllarca hapiste mi yatmak istiyorsun?" Dedi. "Ne var, küçük bir taþ parçasý", dedim. Arkadaþýmýn verdiði yanýt þu oldu: "Eðer gümrükte o taþý bulursa cebinde, uyuþturucu kaçýrmýþ gibi muamele görürsün. "

Evet! Biz ne zaman bu bilince ulaþýrsak, o zaman Bodrum gerçek Bodrum olur.
Bodrum'u sevmek budur! Bu bilinçle olur!
Bu bilincimiz  yoksa, bizler Bodrum'u kirleten yok eden garip varlýklardan baþka bir þey olamayýz.

Rahmeti Ýlhan Berk tam bir Bodrumlu olmuþtu. . . þairler için Bodrum nasýl bir yer. Gördüðüm kadarýyla çevrede Datça, Fethiye, Ödemiþ festivalden, þenliðe dolaþýp duruyorsunuz. Ýyi bir yer mi sizin için Bodrum'da bulunmak.

Þenlikler konusundaki görüþümü az öncesöyledim. Bodrum belki, Cevat þakir'in, Balýkçý'nýn sürgünlüðü ile aydýnlanmaya baþlamýþtýr. Gönüllü yada gönülsüz pek çok yazar, þair ve sanatçýya barýnak olmuþtur. Benimde yaþamým hep mültecilikle geçti. Bazen bir yazarýn nerede evinde, nerede sürgünde olduðu belli olmaz. Örneðin bir gün Stockholm'de bir konferans veren Aziz Nesin'e sormuþlar:
--Ýlk þiir kitabý ‘Kuracaðýz her þeyi Yeniden' adlý þiir kitabý nedeniyle  faþist askeri cuntanýn sýkýyönetim mahkemesi tarafýndan 8 yýla mahkum olan Özkan Mert Ýsveç'te sürgün þair mi?
AzizNesin bu soruya þu yanýtý vermiþ:
-Ben kendi ülkemde, Özkan Mert'in Ýsveç'teki sürgünlüðünden daha fazla sürgünüm.
Ýsveç'te, Ýsveçlilere  verdiðim konferanslarda ana parolalarýmdan biri þuydu: "Benim evim dilim (Türkçem), dilim de evim" Dilimin dýþýnda ‘Gerçek anlamda bir evim' olmadý hiç. Bunu, 'Evren'in ýslýðý' adlý son þiirimde þu dizelerle anlatmýþtým.

Ateþ ve güllerle yanýk yüzüm karýþtýrdý
zamaný:
Bu yüzden olsa gerek bulamadým evimi.
Evim olmadý ki zaten hiç! Evim bildim
yaralarýmý ve  bozkýrlarýn kokusunu.

Evet! Bodrum benim için iyi bir yer. Ýyi bir yer'den öte belki bir türlü arayýp bulamadýðým:'Evim', ‘Gerçek evim!'. Evim deðilse, artýk ‘Evim'i arayacaðým yer kalmadý dünyada.

Bodrum'da sizi tanýyorlar mý. Bir çevre oluþturabildiniz mi. . .

Bodrumda bir yýl içinde geniþ bir çevre oluþturdum. Daha önceden tanýdýðým eski dostlarým var. Ressam Tülin Bingöl bunlardan biri. Heredot derneðini etkinliklerine katýlýyorum. Özkan Mert þiir Gecesi bile yaptýk. Gümüþ Bahçe'de Yaþar Aslanla Pazar akþamlarý türk þiirinin ustalarýný tanýtan programlar yaptýk. Ama bazýlarýyla dostluðumda düþkýrýklýðýna uðradým.

Geçmiþin önemli bir solcusu ý olarak Bodrum size nasýl geliyor?

Yalnýz geçmiþin solcusu deðilim, bugünde solcuyum. Benim için solculuk daha güzel, daha eþit, daha adaletli… bir dünya için mücadele etmek demektir. Daha önce de söyledim Bodrum benim evim artýk. Evim deðilse, evim olacak bir yeri arayacak bir köþe kalmadý dünyada.

Bodrum için yazýlmýþ birþeyleriniz var mý. .

Bodrum için ilk þiirimi 80'li yýllarda yazdým. ' Bodrum, adlý þiirim Ýsmet ve Serap Tezcan tarafýndan bestelendi/söyledi. Yakýnda çýkacak olan plaklarýnda yeralacak. Ayrýca Yeni Dünya yayýnlarýndan çýkan, kendi sesimle okuduðum ‘Diren Ey kalbim' adlý bir þiir kasetim çýktý 1990 yýlýnda. Modern Türk þiiri dizinde yeralýyor.
‘BUGÜN BÝR AHTAPOTLA SEVÝÞTÝM GÜMÜÞLÜK' TE' adlý þiirimi de geçen yýl Gümüþlük'te Belediye kahvesinde yazdým.

Önümüzdeki günlerde yayýnlanacak  kitaplarýnýz var mý?
 
Önümüzdeki haftalarda  Artshop yayýnlarýndan 4 kitabým çýkacak.

a) Tüm þiirlerim ingilizceye çevirileriyle birlikte ( 2 dilli) Allah ve Tango (God and Tango) adýyla yayýnlanacak..Çeviriri, Yakup Kadri gibi büyük ustalarýmýzý Ýngilizceye çeviren deðerli hocamýz Ender Gürol yaptý.Kitap yalnýz Türkiye'de satýlmayacak,tüm dünyaya daðýtýmý yapýlacak.
 
b)Tüm þiirlerimin deðiþik yayýnevlerince en az 20 baskýsý yapýldý.Bu kez cep kitabý olarak gene ayný adla (YERYÜZÜ ÞARKILARI) yayýnlanacak.
 
c)þiir üzerine teorik inceleme ve denemelerim ÞÝÝRÝN ÝLKELERÝ adýyla yayýnlanacak.Bu bir çeþit þiirin anayasasý.
 
d)5 Ýskandinav ülkesinden seçtiðim,yaþayan 10 þairin 50 þiirini türkçeye çevirdim.Bunlar da,MODERN ÝSKANDÝNAV ÞÝÝR ANTOLOJÝSÝ / GECE GÜNEÞÝ adýyla yayýnlanacak.Bu antoloji Ýskandinav þiiri konusunda yapýlan en kapsamlý çalýþma.


Özkan Mert 21 Ekim 1944 yýlýnda Erzurumda,Palandöken daðýnýn yamaçlarýnda 2 katlý ahþap bir evde doðdu.
2 yaþýnda TBC hastalýðýna yakalandý.Doktorlar yaþamýndan umut kesince babasý mezarýný satýn aldý.Köylü bir kadýnýn yaban bitkilerinden yaptýðý ilaç ve bulamaçlarla iyileþti.Asker olan babasýnýn Konyaya tayini çýkýnca,bu kentte ilkokula baþladý.Orta 3'e geçtiði yýl Ýzmir'e tayin oldular.Ýzmir Namýk Kemal Lisesinde, Orta 3'e baþladýðý yýl TBC hastalýðý yeniden baþlayýnca, Askeri Hastahaneye kaldýrýldý.Bu hastahande 3 ay yaþam savaþý verdi.Yoðun bir bakým ve pensilin tedavisinden sonra,bir kez daha hastalýðýný yendi.Kaldýðý yerden okuluna devam etti.

Bir yandan liseye devam ederken,diðer yandan TÝP içinde çalýþmaya baþladý.TÝP Gençlik kollarý baþkanlýðý yaptý.

Lise son sýnýfa geçtiði yýl,herþeyi terkederek askere gitti. Sivas'ta temel eðitimini yaptýktan sonra,komünist olduðu gerekçesiyle,Aðrý'ya sürðün taburuna sürüldü.Askerliðini bitirdikten sonra dýþarýdan sýnavlara girerek liseyi bitirdi.1967 yýlýnda Ýzmirde Özel idare müdürlüðünde 2 hafta çalýþtýktan sonra istifa etti ve Ankara'ya üniversiteyi okumaya geldi. DTCF'de Çince bölümüne girdi.Bir taraftan da,(6 aylýk bir eðtimden sonra)TEK'da topoðraf olarakTürkiyenin deðiþik bölðelerinde çalýþmaya baþladý.
Ýzmir'de ilk gençlik yýllarýnda þiire baþlayan þair,Ankara'da 68 olaylarýnýn ateþli günlerinde en ön saflarda yer aldý.
Dev-Genç'in adayý olarak katýldýðý öðrenci seçimlerinde DTCF Senatosuna seçilerek devrimcileri temsil etti.

Ýlk eþi Ýpek'ten olan kýzý Sanem'i Türkiye'de bir trafik kazasýnda yitirdi.Ýkinci eþi Karin'den Kerim adlý bir oðluve Joel adlý bir torunu var.

1969 Yýlý sonunda, kuþaðýnýn 3 genç þairi ile birlikte, ANT Derðisinde yaptýklarý 'Devrimci þžairler Savaþ Açýyor' adlý açýk oturumda, 2.ci Yeni hareketine karþýt ‘Yeni toplumcu þiir' konusunda düþüncelerini açýkladý.'60 þiir kuþaðý Manifestosu'na imzasýný attý. ANT, Halkýn Dostlarý Türk Solu, Papirüs, Dönem gibi dergilerde yayýnlanan Diren Ey Kalbim/Hayatýmýzdan/Asyalýyým Yarem Derindir /Kuracaðýz herþeyi Yeniden… vb adlý protesto þiirleriyle,militan öðrencilerin, devrimci kitlelerin ve þiirseverlerin en çok sevdiði ve okuduðu þairlerin baþýnda yer aldý.
þiirleri,eylemlerde,yürüyüþlerde,mitinglerde üniversite gençliðinin elinden düþmedi. Ayný dönemde yayýnlanan ilk þiir kitabý 'Kuracaðýz Herþeyi Yeniden' çýkarçýkmaz toplatýldý. 1971 askeri cuntasý,sýkýyönetim mahkemesince toplam 8 yýl hapis cezasýna çarptýrýlýnca yurtdýþýna çýktý (1972). Özkan Mert'in 50 yýl önce yazdýðý 'Protesto' þiirleri' bugün yazýldýðý dönemden daha çok güncellik taþýyor.

1972 yilinda ülkesinden ayrýlan þair, Almanya'da 10 ay kaldýktan sonra Ýsveç'e geldi ve bu ülkeden politik iltica hakký aldý. 1980-2006 Yýllarý arasýnda Ýsveç Devlet Radyo'sunda program yapýmcýsý ve sunucu, 2006-2008 yýllarý arasýnda da Ýsveç Devlet Tiyatrosunda, Uluslararasý Tiyatro ve Kültür Projeleri þefi olarak çalýþtý.þair,gazeteci ve gezðin olarak dünyanýn pek çok ülkesini gezdi,gördü.

Türkiye'de ve Avrupa ülkelerinde düzenlenen kültür,edebiyat ve þiir projelerinin iç ve dýþ koordinatörlük ve yönetmenliklerini yaptý. Ýsveç, Norveç, Finlandiya, Danimarka, Ýzlanda'nýn kültür kurumlarýna danýþmanlýk yapýyor.
Þiirlerinden sahneye uyarlanan þiir/oyunlarý tiyatro gruplarý tarafýndan deðiþik sahnelerde oynanýyor. Moderrn Türk þiirinin kilometre taþlarýndan sayýlan Özkan Mert, Ýsveç þiirinin de en önemli isimlerinden.



BODRUM

Beyaz taþ evleri Bodrum'un
Ah yüreðimin güvercinleri
Köþeyi de dönüvermiþ mavilikleri
Beyaz bacalarý olmuþ bir yelken

Bir bulut oldum oturdum sedire
Martýlar yuva yapmýþ saçlarýma
Çok içmiþim, güzel olmuþum
Daðlara baka baka kuþ olmuþum

Gözlerin menekþelenmiþ, belin terlemiþ
Haydi, anana söyle bir yalan
Sarý lokum dizdim eteðine
Bir ýsýrayým diye dudaðýndan


IÞIK'A EN ÇOK BATAN ORKÝDELERLE
BÝRLÝKTE YAÞIYACAÐIM

Bir kayýn ormaný benim adým
belki de kristal gibi parlýyan karlý vadiler.
Sarý bir mektup gibi yüzüme düþen
kentlerden kaçýp bir gün
ýþýk'a en çok batan orkidelerle
    birlikte yaþýyacaðým.

Göðsümden dökülecek daðlar.

Bir albatrosun sýcak nefesi benim adým
belki de acýyla kývranan yeþil bir tomurcuk
kentlerin uðultusundan kaçýp
bir kiraz aðacýnýn gözüyle bakacaðým kendime.

Irmaklarla tarayacaðým saçlarýmý.

Bir intihar komandosu gibi
menekþeleri belime sararak
kentleri havaya uçurduktan sonra
    bayýrlarda koþturacaðým.

Zaten en çok bayýrlarda sallanýr dünya.