Gündoðan’da küçük bir gezinti

Olasýdýr Gündoðan’a ilk kez geliyorsunuz… Benim Marmaris’e gidiþim de öyle olmuþtu. þžaþýrmýþtým güzelliðine… Cennet gibiydi… Denize kadar sarkan ormanlar, pýrýl pýrýl bir deniz göl gibi… On yýl sonra gittiðimde hepsi bitmiþti…

O yüzden Gündoðan’a ilk kez geliyorsanýz sakýn buranýn tabii güzelliklerine, geçtiðiniz sokaktaki gördüðünüz güzel eve, kýyýdaki balýkçý iskelesine aldanmayýn. Muhtemelen bir sonraki geliþiniz de bunlardan biri veya hepsi yokolmuþ olacak ve burasý sýradan özelliði olmayan bir belde haline dönüþecek. Týpký Marmaris gibi…Týpký Bodrum gibi…

Gündoðan, eski adýyla Farilya. Günün doðduðu yer… Güzel þirin bir koy… Koyun her bir yanýný gittikçe kapatan o salgýn hastalýk, kanser gibi büyüyen ev yapma meraký olmasa, ya da “duralým bakalým biz buraya bu evi yapýyoruz ama herkes bizim gibi yaparsa buranýn þirinliði kalýr mý?” diye sormadan sözüm ona doðanýn en güzel yerine ev yapma yarýþý ile yokolmaya yüz tutmuþ bir Gündoðan’a yazýk olmakta… Bodrum’un merkezine olduðu gibi, Türkbükü’ne ve diðer yerlere olduðu gibi... Arsýzca büyüyen evler olmasa týpký bizim geçen akþam Ýngiltere’den gelen misafirimiz Tania ile gezdiðimiz duygularý yaþarsýnýz…

Güzel bir sahil, bakýmlý bir yol… Yolun kýyýsýna dizilmiþ güzel görünümlü restoranlar.. Karþýnýza çýkan içinde ineklerin, danalarýn otladýðý boþ arazi, sonra küçük bir dere, üzerinde þirin bir köprü… El iþlerini sergileyen ama nedense artýk birazda kabak tadý veren az çeþitlilik, az yaratýcýlýk iþi ürünler hatta çin malý hediyelikler… Ama olsun gene de güzel þeyler…

Az ilerisinde güzel müzik yapan bir Latin grubu ile Alara, daha ilerisinde

Tüm ailesiyle birlikte gece gündüz çalýþarak el emeði ev yapýmý yemekleriyle Gündoðan’a tüm sonradan gelme yazlýkçýlarý kendine çekmeyi baþarmýþ Zafer’in

Reana Restoraný… Kapýsýnda hala “Buyurun, balýk var, mezelerimiz güzel” diyerek müþteri toplamaya çalýþan farklý bir zihniyetin restoranlarý…

Gündoðan’ý ve de tüm sahil kasabalarýný köylerini tam “ne kadar güzel bir yer burasý.” “Henüz el deðmemiþ” derken kaybediveriyoruz nedense… Her þey modernleþiyor, o doðal halinden eser kalmadan hatta daha cümlenizi bitirmeden bakýyorsunuz “elden çýkývermiþ” Soysuzlaþmýþ ne olduðu belli olmayan bir bina yýðýnýna dönüvermiþ…

Eskilerin dediði gibi “Nazar deðmesin” demeye kalmadan. Nazar deðiyor bizim sahil beldelerine… Ýkinci geliþinizde o çok hoþunuza giden ev yýkýlmýþ yerine iki katlý soysuz bir ev yapýlývermiþ… O çok güzel manzara’nýn yerini küçük küçük sýkýþ tepiþ evler doldurmuþ…Hatta uyanýðýn biri ya da uyanýðýn bir þirketi koskaca araziye koskoca bir bina dikivermiþ. Giderek geniþleyerek, giderek istila ederek… Gündoðan’da böyle turistik tesisler çok fazla… Hacýmlarý büyüdükçe büyüyen daha önce yapýlmýþ olanlardan daha büyük , daha heybetli… Bunlarýn nasýl büyüdüðüyle ilgili bir takým özel yöntemler geliþtiriliyormuþ. “Uyanýklarla, köþe dönmeciler yada bu beldelerin baþýna gelip Estetik duygusu olmayan, hatta bulunduklarý beldeleri sevmediklerinden kesinlikle emin olduðum yöneticilerin elele” yarattýðý son derece zevksiz son derece estetikten uzak beldeler olacak diye korkuyla gezindiðim yerler haline geldi benim küçük güzel beldelerim…

Gündoðan’da böyle. Nasýl hummalý bir inþaat var. Bitmeyen, bitmeyecek.. Gündoðan’da yaþamanýn keyfine varamayacaðýnýz bir inþaat furyasý. Siz burada evinizi yapýp manzara seyredeceðim demeye varmadan karþýnýzda inþaat baþlýyor bile. Yeþil sandýðýnýz alanlar bir bir inþaat alanlarýna dönüþüyor. Tepedeki deðirmen yýkýlýp yerine apartmanlar dikiliyor…

Dikkat edin belediyelerin en önemli iþi “Ýmar”… Bir tanesi estetikten bahsetmiyor… Soysuz ev diyorum da ev sahipleri alýnmasýn ama buranýn evleri sizin oturduðunuz evler gibi evler deðil ki… Taþtan yapýlmýþ, sundurmalý, yanýnda bahçesi olan bahçesinde koyunlarý, tavuklarý, miskin miskin yatan köpekleri kedileriyle bildiðimiz köy evleri burayý þirin ve güzel yapan þeydi. Bunlarý yok etmeden güzelleþtirirek estetik zevklerimizi katarak yapacaðýmýz güzelleþtirmeler burayý bir cennete dönüþtürebilirdi ama bizim daða taþa yaptýðýmýz evler burayý artýk geri dönülmez bir çirkinliðe mahkum etmiþ durumda…

Sizin eviniz gibi evler Ýstanbul’da da var, Pittsburg’ta da…

Ama siz þu güzel yaz günlerinde güzel plajlarýnda temiz pýrýl pýrýl mavi bayraklý sularýnda isterseniz yazdýklarýma kafanýzý takmadan canýnýzý sýkmadan yüzün, güneþlenin, akþam þirin sokaklarýnda turlayýn, deniz kýyýsýna kurulu kapýsýnda sizi çekiþtiren elemanlarý olmayan restoranlara gidin, güzel küçük hediyeliklerden alýn, kahvelerinde bir çay için sonrasýnda ve etrafýnýza iyice bir bakýn yok olmadan önce güzel olarak gördüðünüz þeylere son kez…

Gündoðan’da müzik dinlemek isterseniz Alara’da her Perþembe ve Cumartesi akþamý canlý müzik var. Yine Ýstanbul baðlantýlý Sofa Hotel grubunun Hamak Hotel’de Cuma Cumartesi akþamlarý Aslý sahne alýyor… Olira Otel cevresine çok þey katmýþ… Güzelleþtirmiþ, iskelesinde Bohem hayatý sürebilirsiniz… Ýstanbul Palace “Neden Gündoðan’da Ýstanbul Palace” anlayamam ama içinde sergiler düzenleniyor, birçok aktivitesi var… Sahilde Boncuk yýllardýr kendini kanýtlamýþ bir restoran.

Tarih adýna ne var derseniz yandaki sütunlara bir bakýn…

Apostol adasý, Peynir Çiçeði maðarasý buranýn en önemli tarihi yerleri…

Sahilde teknelerle gezintiler yapabilirsiniz.. Çok güzel koylar var. Gözünü rahatsýz edecek görüntüler de. Çoðunda bir iki ay oturulan binlerce ev… Ali Poyrazoðlu bir keresinde “Fareler imparatorluðu” demiþti bizim dergimizde bu boþ evler için…

Gündoðan için yazdýðým bu yazýyý Turgutreis’e, Yalýkavak’a, Göltürkbükü’ne adapte edebilirsiniz… Aslýnda hiçbirinde fark yok, giderek eksilen doða, giderek yükselen binalar… Giderek çoðalan “Ýmar tartýþmalarý”… Ben yapmadým, o yaptý, yetki bende, yetki onda salatalarý… “Atý alan üsküdarý geçti” benzetmeleri… “Ellerinde pankartlarla” sanki bu sadece onlarýn sorunuymuþ gibi alaycý alaycý baktýðýmýz “Çevreci” gruplar ve sayýlarý ne yazýk ki çok az… Sanki salt onlarýn göreviymiþ gibi bu doðayý savunmak… “Nasýlsa çevreciler var” deyip üzerimizden yükü atývermek…

Siz siz olun Gündoðan’da tatilinizi geçirirken, buranýn Türkiye’nin birçok yeri gibi ileride tatil geçirmek istemeyeceðiniz bir yeri olacaðýný da düþünün. “Biz bir zamanlar Gündoðan’a giderdik, ne güzel bir yerdi” diyeceðinizi…

Necip Damar

Güneþ Gündoðan’dan doðar

Gündoðan’ýn eki adý “Farilya”

Güneþin Doðuþu anlamýna gelirmiþ

Güneþin Doðuþu" anlamýna gelen "Farilya" ismi günümüze "Gündoðan" olarak gelmiþ.

Bodrum'un en sakin bölgelerinden biri olan Gündoðan'da mavi ve yeþilin bulunmaz

uyumunu doyasýya yaþayacaksýnýz.

Otomobille Yalýkavak'tan birkaç dakika doðuya doðru yol kenarýndaki harika kaya oluþumlanný ve çam ormanlanyla örtülü yüksek tepeleri geçerek gidildiðinde yol, eski ismi Farilya olan Gündoðan beldesine çýkan Eski bir Rum sözcüðü olan Farilya "güneþin doðuþu" demektir ve hâlâ bazý yol tabelalannda bu sözcük yazar. Bir zamanlar halkýn çoðu sahilde yaþar; balýkçýlýk ve sünger avcýlýðý yaparmýþ. Birinci Dünya Savaþý yýllarýnda Ýngiliz savaþ gemileri buradaki halký korkutmuþ; onlar da içerilere kaçarak sahili öylece olduðu gibi ve ýssýz býrakmýþlar.

Geçmiþ yýllarda önemli bir balýkçýlýk merkezi olan Gündoðan'ýn bugün en önemli yatýnmlarý turizm üzerinedir. Çok özel kýyý restoranlarý, Gündoðan'ýn eski balýkçýlarýnýn yakaladýðý deniz ürünlerini taze taze gururla sunarlar. Sahili baþtan baþa geçen bir yol kumsalý kaplarsa da kýyýdan denize uzanan küçük iskelelerin üzerinde denize girilir ve güneþlenilir. Küçük limanda günübirlik kiralanabilen tekneler vardýr. Gündoðan'da Leleg kentlerinden Madnasa'nýn kalýntýlarýna rastlanýr.

Madnasa'nýn oturulan bir kent olarak tarihçesi Ý.Ö. 360 yýllarýnda, Mausolos'un halký Halikarnassos'a göçmek zorunda býrakmasýyla son bulmuþ. Koyun karþýsýndaki Küçük Tavþan Adasý'nýn yamacýnda eski bir Rum kilisesi görülmektedir. Köyün üst yanýndan yamaca doðru dikçe bir týrmanýþtan sonra, kayalarda oyulmuþ 50 taþ basamaða varýlýr. Buradan da küçük fakat harika görünümlü bir manastýrýn giriþine gelinir.

Bundan baþka Yalýkavak - Torba anayolunun biraz ilerisinde, köyün yukarý kýsmýnýn karþýsýndaki gümrah çam ormanýnýn arasýndan baþý göðe yükselen eski bir Osmanlý kulesi görünür.

Ev tekstili almak konusunda Bodrum Havlu yýllarýn kalitesiyle Gündoðan’a girmeden

Bodrum’dan gelirken saðda bulunuyor. Az ileri gittiðinizde köþeye gelmeden hemen önce Enver Çamdal ve Hacer Koca’nýn güzel rengarenk Sanat Atölyeleri bulunuyor; buradan rengarenk cam iþleri, hediyelikler almak mümkün. Gündoðan'da deniz kýyýsýnda þirin restoranlar; solda ise geniþ bir halk plajý bulunuyor.

Plajlara giriþ ücretsiz ancak hizmet aldýðýnýz restoranlara diðer yörelere nispetle daha düþük bir ücret ödüyorsunuz.